«سبقت» فقط در ذکر و انس با خدا و بخش فوق عقلانی انسان مجاز است

در فراز ششم از حدیث گهربار امام رضا (علیه السلام)، حضرت می فرمایند: «و مَن ذَكَرَ اللّه َ و لَم یَسْتَبِقْ إلى لِقائهِ فَقدِ اسْتَهْزأ بنَفْسِهِ = هر كس به یاد خدا باشد ولى براى دیدار خدا سرعت نگیرد خود را مسخره كرده است».

چون «ذکر» به معنی مجالست با محبوب است، امکان ندارد دو نفر با هم همنیشنی داشته باشند و با هم انس نگیرند و ملاقات همدیگر را دوست نداشته باشند و از همدیگر خوش شان نیاید.

مشکل ما در معرفت و ذکر است. مبانی معرفتی و ارتباطی ما غلط است. بخش های فرعی وجود ما یعنی «جمادی، گیاهی، حیوانی و عقلی»، چنان وقت ما را گرفته که به بخش اصلی مان نمی رسیم. انسان هر چقدر در چهار بخش فرعی موفق باشد، ولی در بخش عقلی و فوق عقلانی اش ضعیف باشد، بیشتر از شادی و آرامش دور شده است.

امروز ما می بینیم که انسانها اکثراً چشم و هم چشمی دارند و زندگی خود را با دیگران مقایسه می کنند، و  یک دفعه به آنها احساس حقارت دست می دهد و بعد شروع به رقابت می کنند. اگر از آنها سؤال شود محصول 50 سال عمر شما چیست؟ به شمردن کمالات جمادی و گیاهی و حیوانی و عقلی می پردازند. اما به عنوان یک جنین در رحم دنیا برای نظام بینهایت زیبا و با شکوه آخرت، هیچ چیز آماده نکرده و از این هزار اسمی که خداوند برای ما فرستاده، هیچ کدام را دریافت نکرده اند.

اما اگر بخش فوق عقلانی فعال باشد، انسان در ذکر خدا و انس با خدا و رفاقت با خدا از دیگران سبقت منفی نمی گیرد. دارایی چنین شخصی این است که در آسمان و نزد خدا و اهل بیت و فرشته ها محبوب و مشهور است. چنین شخصی «روح سبقت» را فقط برای رفاقت و انس با خدا به کار می گیرد.

نتیجه روح مسابقه این است که انسان در این چهار بخش، هیچ رقابتی با کسی ندارد، مسابقه ای ندارد، با هیچ کس قرار نیست خود را مقایسه کند. آرام و شاد است. چون وقتی حس رقابت و مقایسه و چشم و همچشمی پیش می آید، انسان احساس حقارت می کند. این هر دو از صفت های جهنمی هستند. اگر احساس عزت و بزرگی هم دست بدهد به انسان، باز هم صفت جهنمی است و او دچار شرک شده است. 

حضرت می فرماید، تو خودت را مسخره می کنی؛ زیرا تو انسان هستی و  وقتی اسم معشوقت می آید، تو باید برای رسیدن به معشوقت مسابقه بگذاری. انسان در این که چقدر دل امام زمان (علیه السلام) را به دست آورده است، باید مسابقه بگذارد، رتبه اش در لشکر امام زمان (علیه السلام) چند است؟

 در دولت کریمه امام زمان (علیه السلام) شغل ها و پست ها براساس لیاقت انسانی است. امام زمان (علیه السلام) هر روز می گوید: «هل من ناصر ینصرنی». بنابراین، من باید ببینم خاصیت من برای امام زمانم که الان آواره و غریب است چیست؟

امام رضا (علیه السلام) می فرماید: کسی که به جای مسابقه مثبت، عمرش را صرف مسابقه های منفی و مخرب می کند، خودش را مسخره کرده است. چنین آدمی خوشی ها و دلخوشی ها و احساس کاذب موفقیت و بزرگی در زندگی اش مسخره است. عزت حقیقی، عزت پایدار و ماندگار، عزت با عیار انسانی است. هر کس باید خودش فکر کند و ببیند که آیا اهل مسابقه های مثبت و سازنده است یا اهل مسابقه های منفی و مخرب.

این خیلی جمله تکان دهنده است که اگر کسی یاد خدا کند و اهل مسابقه برای لقاء الله، برای قرب و انسانیت نباشد، خود را مسخره کرده است. خداوند هزار اسم خود را در دعای جوشن کبیر برای ما فرستاده است. جوشن کبیر اسم های خودت است، این همه ثروت به پایت ریخته. یکی یا دوتا نیست بیش از هزار اسم است بردار با خودت بیار جمع کن بیار.