سعادت انسان در گرو رعایت شرایط و ملزومات ایمان است

ايمان شرط انسانيت انسان است و انسان بدون ايمان حتی با داشتن همه عوامل سعادت، واقعاً سعادتمند و خوشبخت نيست. ايمان جزء عوامل سعادت است و لوازم و شرايطى دارد كه شخص بايد آنها را رعايت كند. اگر انسان نتواند و ظرفيت نداشته باشد ممكن است باعث عذابش شود.

عُجب از عوامل سقوط ایمان است اگر ایمان به دل راه پیدا کرد، انسان باید بتواند روابطش را با دیگران درست تنظیم كند تا ایمانش باعث عجب و خودبینى او نشود. توقعش این نباشد كه چون نماز شب مى‏ خواند خود را بهتر از دیگران بداند و انتظار داشته باشد دیگران نسبت به او احترام ویژه ای داشته باشند. نباید بر خدا منت بگذارد که هر زمان دعا كردم، باید دعایم مستجاب شود، باید بتوانم طى الارض كنم یا باید بتوانم پشت دیوار را ببینم. عجب از گناهان كبیره است. آدم باید دچار عجب و خودبرتربینى نسبت به بندگان خدا نشود و در نزد خدا خود را آبرومندتر از دیگران نداند؛ با دیگران برخورد سنگین، متكبرانه و تحقیرآمیز نداشته باشد؛ دیگران در نظر او كوچك و بى‏ارزش به نظرش نیایند. اگر این روحیه در انسان باقی بماند، عذاب هاى سختى در پی خواهد داشت. گاهی عجب و خودبینى درمورد مسایل دینى باعث می شود انسان به خاطر وضعیت دینى و روحیات معنوى‏اش انتظاراتش از دیگران بالا برود. یکی از اصحاب امام رضا (علیه السلام) خدمت ایشان رسید و حضرت او را تحویل گرفت و به خانه دعوت کرد و شام را با حضرت خورد و او از این دعوت بسیار لذت برد. حضرت فرمودند: شب را همین جا بخوابید. و رختخواب مخصوص خود را برای او پهن كرد. این شخص از خوشحالى سجده كرد. چون آنقدر عاقل بود كه بداند این نعمت از جانب خداست. حضرت بالاى سر او آمد و به او تذكر داد که حواسش را جمع كند و گفت: «مواظب باش به خاطر برخورد امشب من روحیه ‏ات خراب نشود». بعضى‏ افراد این شعور و درک را ندارند. یعنى همه مواهب را از خود مى‏ دانند و تصور می کنند عددى هستند. راهکارهایی که مانع ایجاد عجب می گردد یک راهکار ضد عجب این است كه اگر نعمتی نصیب انسان شد، باید توجه كند که از جانب خودش نیست. انسان باید همه كمالات را از طرف خدا بداند و شكرگذار او باشد. اگر به معنی واقعی به ذکر «الحمداللَّه» توجه شود، این مانع خود بینى انسان مى‏ گردد. زیرا هر قدر از ما ستایش و تعریف شود، می دانیم که حقیقتى به نام «الحمداللَّه» در عالم هست كه همه ستایش ‏ها مخصوص اوست و منشاء همه كمالات خداست، انسان دیگر هیچ چیز را به خود نمی گیرد كه بگوید من بودم که چنین و چنان کردم. باید این ذکر را با توجه و زیاد بگوید که: «لا موثر فی الوجود الا اللَّه = هیچ موثری جز خدا در عالم نیسته». یعنی اگر اذن خدا نباشد هیچ موثری تاثیر نخواهد کرد. کسی که اهل گناه و فسق و معصیت است و ارتباطى با خدا ندارد، بعد از مدتى که احساس سرافكندگى و شرمندگى می كند و به آشتى با خدا و عبادت و نماز می پردازد، نباید فكر كند که از دیگران خیلى جلو زده و بالاتر است. انسان باید همیشه در مقابل خدا احساس «ذلت و خوارى» كند و هیچ وقت خود را نسبت به بندگان خدا بهتر نداند. «عجب نداشتن و فروتنی» با حفظ عزت نفس انسان تباینی ندارد وقتی می خواهیم عجب نداشته باشیم و با دیگران با فروتنی رفتار کنیم، باید حدود آن را رعایت کنیم و «عزت نفس» خود را از بین نبریم. خداوند مى ‏فرماید: عزت خود را حفظ كنید. حرام است که خود را جلوى دیگرى كوچك كنید. درست است که نباید خود را بهتر و بالاتر از دیگران بدانیم، اما باید عزت نفس خود را نیز حفظ کنیم. خداوند احساس خردشدن شخصیت و ذلیل بودن در مقابل دیگران را برای مومن نمى ‏خواهد. خداوند مى ‏فرماید: عزت خود را حفظ كنید. حرام است خود را جلوى دیگرى كوچك كنید. «عزت و شخصیت» غیر از این است كه من در درون خود، خود را برتر بدانم و انتظار داشته باشم به خاطر این كه ایمان دارم و نماز شب می خوانم، یا بچه جبهه ‏اى هستم، باید دیگران برخورد ویژه ای با من داشته باشند. برگرفته از بحث «سعادت و شقاوت»، جلسه 20؛ 73/9/14

کلیدواژه ها: ، ، ، ،

شناسه مطلب: 4017

زمان انتشار: 19 نوامبر 2015

اگر عزت نفس نداری متاسف باش چون هیچ نداری

بسمه تعالی در شگفتم از کسی که می تواند استغفار کند و نا امید است.(امام علی علیه السلام) دست حاجت ز در ناکس و کس کوته کن آخر این دست بلند تو هنرها دارد (صائب تبریزی) گوته دراهمیت عزت نفس میگوید:اگر ثروتمند نیستی مهم نیست،بسیاری از مردم ثروتمند نیستن. اگر سالم نیستی،هستن افرادی که با معلولیت و بیماری خوب زندگی میکنند. اگر زیبا نیستی،برخورد درست با زشتی نیز وجود دارد. اگر جوان نیستی،همه با چهره پیری مواجهه خواهند شد. اگر تحصیلات عالی نداری،با کمی سواد هم میتوان زندگی کرد. اگر قدرت و مقام نداری،مشاغل مهم متعلق به تعداد معدودی از انسان هاست. «اما اگر عزت نفس نداری متاسف باش چون هیچ نداری.» بنابراین فاصله خواستن تا توانستن تنها یک گام است و آن کسب خودباوری و اعتماد به نفس درانجام کلیه امور زندگی است.خانواده و والدین نخستین واحد اجتماعی و الگوهای رفتاری هستن که میتوانند نقش تعیین کننده ای در ایجاد وتقویت خودباوری و اعتماد به نفس اعضای خانواده،خصوصا فرزندان داشته باشند. تعریف عزت نفس و خودباوری: «عزت نفس یعنی احساس ارزشمند بودن،که از طریق مجموعه ی افکار عواطف،احساسات و تجربیات به دست می آید.به نحوی که فرد خود را توانمند،با کفایت و موفق می داند.» عزت نفس و خود باوری چگونه ایجاد میگردد؟ عزت نفس و خودباوری از کودکی توسط والدین و اطرافیان شکل می گیرد و ایجاد میشود.برای مثال اگر کودکی در محیط پر از ترس بزرگ شود می آموزد که بترسد و یا اگر در محیط پراز تشویق بزرگ شود می آموزد که اعتماد کند. عزت نفس کودکان از نوع نگاه،نگرش و رفتاری که دیگران نسبت به او دارند می تواند شکل بگیرد. رفتارهایی چون طرد،عدم محبت،عدم توجه،غفلت،جدی نگرفتن،گوش ندادن، عدم احترام،تحقیر،تمسخر،سرزنش،تهدید،مقایسه،توجه به نکات منفی، انتظارات بیش از حد و بدرفتاری باعث کاهش عزت نفس در کودک می شود. از طرف دیگر رفتارهایی چون پذیرش،احترام،محبت،توجه،جدی گرفتن، احساس تعلق،تشویق،حمایت،تحسین،احساس ایمنی و انتظارات مناسب موجب افزایش عزت نفس در کودک میشود. برای ایجاد عزت نفس در فرزندان بهتر است به آنها کمک نماییم تا بیاموزند که: 1-هیچ انسانی شبیه دیگری نیست: هیچ کدام از انسانها در طول تاریخ شبیه یکدیگر نبوده اند و نخواهند بود و به خود بگوید هیچ کس شبیه من نیست، من آنچه را که هستم دوست دارم و احساس خوبی نسبت به خود دارم. 2-به خود شناسی برسند:نقاط ضعف و قوت خود را منطبق با واقعیات بشناسند و با شناختن خود،خود را بهتر درک کرده و بپذیرند.نقاط ضعف خود را بدون نگرانی و ناراحتی پذیرفته احساس گناه و شرمساری نکنند چون هیچ فردی نمیتواند انسانی کامل و به همه چیز دانا و به همه کاری توانا باشد و با آگاهی و پذیرش نقاط مثبت وضعف خود احساس رضایت و خشنودی میکند،در این شرایط سعی میکنیم خودمان باشیم نه دیگری. «من همیشه سعی میکنم تا خود را هر روز بهتر از پیش بسازم اما آنچه را که امروز هستم دوست دارم.» راههای افزایش عزت نفس در کوکان و نوجوانان: برای افزایش عزت بایستی احساس کفایت،احساس مسئولیت،احساس محبت، احساس پذیرش و احساس رضایت از وضع جسمانی خود را در فرزندانمان ایجاد کنیم و برای ایجاد هر یک از احساسها موارد زیر توصیه میشود. 1-برای ایجاد احساس کفایت: انتظارات بیش از حد از آنها نداشته باشیم. توانایی هایشان را تشویق و تحسین نماییم. کارها فعالیت ها و عواطفشان را حمایت کنیم.کمک نماییم که عملکردشان را بهبود بخشیده و موفقیت را هرچند کوچک تجربه نماید. تشویق و حمایت نمائیم که راه های مختلفی را برای حل یک مساله تجربه نمایند. 2-برای ایجاد احساس مسئولیت: تشویق کنیم تا ارباط سالم اجتماعی با دوستان و اطرافیان برقرار کننند. فرصتهایی را فراهم نماییم تجارب،توانایی ها و موفقیت هایشان را با هم در میان گذارند. با واگذاری تدریجی فعالیت ها،احساس مسئولیت و تعهد را در آنها پرورش دهیم. 3-برای ایجاداحساس پذیرش و محبت: از مقایسه او با دیگران بپرهیزیم و او را به عنوان یک فرد بی نظیر و منحصر به فرد نگاه کنیم. بدئن قید و شرط او را بپذیریم تا احساس پذیرش درونی را در آنها تقویت کنیم. کمک کنیم تا خود را قبول داشته و به خود اعتقاد پیدا کنند و احساس ایمنی را در آنها پرورش دهیم. آنها را به عنوان هدیه و نعمت الهی تلقی کرده و به آنها احترام بگذاریم. کمک کنیم تا عواطف و محبت خودشان را به راحتی بروز دهند. 4- برای ایجاد احساس رضایت از ظاهر و خصوصیات جسمانی خود: کمک کنیم تا نسبت به تفاوت های فردی خودشان در رشد جسمانی احساس راحتی و پذیرش نمایند. همانگونه که به توانایی آنها احترام میگذاریم به محدودیت های جسمانی آنها نیز احترام بگذاریم. به نیازهای جسمانی آنها مانند :خواب،غذا،سلامت و استراحت توجه جدی داشته باشیم. در حفظ نظافت،نظم و تندرستی آنها را تشویق نماییم. نشانه های افراد با خودباوری زیاد: 1-فرد مستقل عمل می کند. 2-مسئولیت پذیر است. 3-نسبت به پیشرفت هایش افتخار می کند. 4-به چالشهای جدید،مشاغل تازه و....روی می آورد. 5-دامنه وسیعی از هیجانها و احساسها را نشان می دهد. 6-ناکامی را به راحتی تحمل می کند. 7-دیگران را به راحتی تحت تاثیر قرار می دهد. عوامل کاهش دهنده عزت نفس و خودباوری: اگر بیش از اندازه بر بایدهای خودمان تاکید داشته باشیم. اگر احساسات و عواطف خودمان را همواره واقعی تصور نموده و از پذیرش انتقاد بیم داشته باشیم. اگر زمینه های منفی خود را بزرگ دانسته و در عوض جنبه های مثبتمان را کم اهمیت تلقی نماییم. اگربه خاطر هر عملکردی به خودمان برچسب بزنیم؛برچسب زدن فرایندی است که با سرزنش و ملامت خود همراه است. «همیشه عامل عدم موفقیتهایمان خودمان هستیم.» در صورت داشتن اندیشه همه یا هیچ یعنی وقتی نمی توانیم فعالیتی را به درستی و کامل به نتیجه برسانیم خود را شکست خورده بدانیم. اگر به نظرات دیگران اهمیت افراطی داشته و سعی در برآوردن همه آنها داشته باشیم. اگر همیشه خود را با بالاتر از خود مقایسه کرده و در برابر آنها اظهار عجز و ناتوانی بنماییم. اگر دنباله روی کورکورانه از دیگران داشته باشیم. نشانه های افراد با خودباوری کم: «توانمندی خود را دست کم میگیرد. احساس درماندگی میکند. به آسانی تحت تاثیر دیگران قرار میگیرد. دامنه محدودی از احساسات و عواطف را نشان میدهد. از موقعیت های جدید و تازه دوری میکند. بلافاصله بهانه جویی میکند و نا امید می شود. در ضعفهای خود دیگران را سرزنش میکند.» چند توصیه: در کردار و گفتارمان محبت خود را نشان دهیم. از فرزندانمان به صراحت تمجید کنیم. در بعضی از مواقع آنان را در احساساتمان سهیم کنیم. در بعضی از امور کارهایی را برایشان انجام دهیم که نیازها و علایق آنها را تامین نماید. واگذاری مسئولیت به فرزندان. احترام گذاشتن به وسایل اختصاصی آنان مثل اتاق و وسایل .... کمک به فرزندان تا از فرآیند تصمیم گیری خویش آگاهی پیدا کنند. احترام به توانمندی و خودباوری آنها در هر حدی که باشد. همچو آینه مشو محو جمال دگران از دیده و دل فروشوی خیال دگران در جهان بال و پر خویش گشودن آموز که پریدن نتوان با پرو بال دگران (اقبال لاهوری)

، ، ،

شناسه مطلب: 3682

زمان انتشار: 27 سپتامبر 2015

| |

از سلسله مباحث استاد محمد شجاعی

آرامش روان با گنج قناعت

روح انسان هروقت دچار كثرت مي‌شود، اضطراب او را مي‌گيرد. هرقدر تعلقات را كم كنيد در هر تصميمي و انتخاب و ارتباطي مي‌بينيد كه زندگي شيرين‌تر مي‌شود. كسي كه قانع باشد، اندوهگين نمي‌شود. قناعت مايه آسايش تن است. بسياري از بيماري‌هاي جسمي و روحي از اعصاب است.

امیرالمؤمنین «علیه‌السلام» فرمودند: انسان با قناعت به غنا می رسد. هركس به كفاف زندگی بسنده كند به زودی به آرامش می رسد. دومین اثر قناعت عزت و عفت است. شخصیت انسان در سایه قناعت حفظ می‌شود. حرص، انسان را به ذلت می‌كشاند. كسانی كه روح حریص دارند قانع به آنچه خداوند داده نیستند. مجبورند برای اینكه روحشان را آرام كنند به ذلت و خواری تن در دهند. بعد از اعتیاد بیشترین زندانیان ما از مسائل اقتصادی است به حرص برمی‌گردد. هوس كردند یك شبه ثروتمند شوند. خواستند در مختصات و جایگاه زندگی دیگران زندگی كنند. متوسط سن ازدواج در آقایان 7/29 و خانم‌ها 9/27. به دلیل سخت‌گیری‌های بیهوده، خیلی‌ها عفت و شخصیت خودشان را از دست داده‌اند و عزت خودشان را پایمال كرده‌اند. تن به انواع دین‌فروشی و... آخرت‌فروشی داده‌اند. چون به آنچه دارد، قانع نیست. قیمت این جز له شدن و تحقیر شدن نیست. یك حرص و طمع انسان را به انوع ظلم‌ها و جنایات می‌كشاند. آزادگی و شرافت را از انسان می‌گیرد. خداوند برای اینكه یك نفر زندگی آبرومند داشته باشد، راه گذاشته است. به شرط اینكه قناعت باشد. اگر روح قناعت را بر خود حاكم كنید، آزادگی دارد كه به انسان خیلی شجاعت و آرامش می‌دهد. وام‌دار كسی نبودن خیلی چیز خوبی است. در روایت داریم: تا می‌توانید به سمت قرض نروید. در صورت نیاز از دوست صمیمی بدون منت بگیرید. امیرالمؤمنین «علیه‌السلام» فرمودند: هركس كه نفسش قانع باشد، در پاكی و عفت به او كمك می‌كند. عفت یعنی به آلودگی و چیزی كه شأنش نیست آلوده نشود. امیرالمؤمنین «علیه‌السلام» فرمودند: هركس نفسش قانع نباشد، در عین تنگدستی عزیز است. قرآن می‌فرماید: به كسانی كمك كنید كه اهل عفت هستند. بیش از 90% گدایان بی‌نیاز هستند. دائماً ذلیل هستند. بعضی اگر دارا هم شوند، روح گدایی را دارند و این روح را نمی‌شود با كثرت مال آرام كرد. اگر نتوانیم روح قناعت را در خودمان تقویت كنیم، باید تن به خیلی خواری‌ها بدهیم. امام رضا «علیه‌السلام» فرمودند: قناعت باعث خویشتن‌داری و ارجمندی و آلوده شدن از زیاده‌خواهی و... می‌شود. خداوند در قرآن فرمودند: از روی رحمت بال‌های تواضع را در مقابل پدر و مادر باز كن. راه قناعت را جز دو كس نپیمایند: 1 ـ عبادت‌پیشه‌ای كه خواهان مزد آخرت است. او به بلندای ابدیت عاشق خودش است. كسی كه ابدیت را می‌بیند، می‌تواند از دنیا چشم‌پوشی كند. می‌داند اگر از دنیا نگذرد، حتماً از آخرت او كم می‌شود. تا زمانی كه كیفیت دنیا را بالا ببری از كیفیت آخرتت كم می‌شود. پیامبر «صلی‌الله علیه و آله و سلم» فرمودند: حلاوه الدنیا مراره الآخره (چون به هر میلی كه دل خواهی سپرد / از تو چیزی در نهان خواهند برد) 2 ـ بزرگواری كه از مردمان فرومایه كناره‌گیری می‌كند. امیرالمؤمنین «علیه‌السلام» فرمودند: ثمره قناعت این است كه انسان در به‌دست آوردن روزی میانه‌روی می‌كند و خویشتن‌داری از دست دراز كردن پیش مردم. اصل مسلم: آنهایی كه در آوردن ثروت زیاده‌روی می‌كنند، دنیا و آخرتشان را خراب می‌كنند. نه به وظایف دنیایی‌شان می‌رسند نه به وظایف معنویشان. راحتی و شیرینی زندگی، دیگر از آثار قناعت است. آدمی كه قانع است، آرامش روان دارد. حضرت سلیمان «علیه‌السلام» فرمودند: من هر دو زندگی را امتحان كردم، اما شیرینی در سادگی است. اگر كسی می‌خواهد فشار روانی و دلشوره‌هایش كم شود، مهم‌ترین كاری كه باید بكند، این است كه به خداوند و معصومین «علیهم‌السلام» روابط اقتصادیش را تنظیم كند به سمت سادگی برود. سادگی برای كسب آرامش و شادی. با قناعت، بركت عاطفی و معنوی زیادی پیدا خواهیم كرد. اعضای خانواده با معنویت بیشتر لذت می‌برند. شیرین‌ترین زندگی قناعت است. در ذرات سادگی شیرینی است. روح انسان هروقت دچار كثرت می‌شود، اضطراب او را می‌گیرد. هرقدر تعلقات را كم كنید در هر تصمیمی و انتخاب و ارتباطی می‌بینید كه زندگی شیرین‌تر می‌شود. كسی كه قانع باشد، اندوهگین نمی‌شود. قناعت مایه آسایش تن است. بسیاری از بیماری‌های جسمی و روحی از اعصاب است. بسیاری از بیماری‌ها با قناعت شفا پیدا می‌كند و اصلاً سراغ ما نمی‌آید. برگرفته از مباحث رسالت خانواده، استاد محمد شجاعی

کلیدواژه ها: ، ، ، ، ،

شناسه مطلب: 345

زمان انتشار: 11 اکتبر 2014

| |

وصیت نامه شهدا درباره حجاب

1)« خواهران ما در حالى كه چادر خود را محكم برگرفته ‏اند و خود را هم چون فاطمه و زینب حفظ می ‏كنند... هدف‏دار در جامعه حاضرشده ‏اند.» (رییس جمهور شهید محمد على رجایى) 2)«اى خواهرم: قبل از هر چیز استعمار از سیاهى چادر تو می ‏ترسد تاسرخى خون من.» (شهید محمد حسن جعفرزاده) 3) «مادرم... من با حجاب و عزت نفس و فداكارى شما رشد پیدا كردم.» (شهید غلامرضا عسگرى) 4)«شما خواهرانم و مادرانم: حجاب شما جامعه را از فساد به سوى‏ معنویت و صفا مى‏كشاند.» (شهید على رضائیان) 5) «از خواهران گرامى خواهشمندم كه حجاب خود را حفظ كنند، زیرا كه‏حجاب خون‏بهاى شهیدان است.» (شهید على روحى نجفى) 6) «و تو اى خواهر دینى‏ام: چادر سیاهى كه تو را احاطه كرده است ازخون سرخ من كوبنده تر است.» (شهید عبدالله محمودى) 7)«خواهر مسلمان: حجاب شما موجب حفظ نگاه برادران خواهد شد. برادرمسلمان: بى‏اعتنایى شما و حفظ نگاه شما موجب حجاب خواهران خواهدشد.» (شهید على اصغر پور فرح آبادى) 8)«به پهلوى شكسته فاطمه زهرا(س) قسمتان می دهم كه، حجاب را حجاب ‏را، حجاب را، رعایت كنید.». (شهید حمید رستمى) 9) «خواهرم: حجاب تو مشت محكمى بر دهان منافقین و دشمنان اسلام مى زند.» (شهید بهرام یادگارى) 10)«یك دختر نجیب باید باحجاب باشد.» (شهید صادق مهدى پور) 11)«از تمامى خواهرانم مى‏خواهم كه حجاب این لباس رزم را حافظ باشند.» (شهید سید محمد تقى میرغفوریان) 12)«خواهرم: از بى حجابى است اگر عمر گل كم است نهفته باش و همیشه گل باش.» (شهید حمید رضا نظام) 13) «حفظ حجاب هم چون جهاد در راه خداست» (شهید محمد كریم غفرانى) 14) «خواهرم: محجوب باش و باتقوا، كه شمایید كه دشمن را با چادرسیاهتان و تقوایتان مىكشید.» «حجاب تو سنگر تو است، تو از داخل حجاب دشمن را مى بینى و دشمن تو را نمى بیند.» (سردار شهید رحیم آنجفى) [مجموعه‌ی وصیت نامه‌های شهدا درباره‌ی حجاب] برگرفته از سایت http://www.sabokbalan.com